«Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας (ΗΦΥ). Εκτίναξη στο μέλλον… σχεδόν τσάμπα!». Αυτός είναι ο τίτλος εγγράφου που υπογράφει ο Βασίλης Βαρδιάμπασης (Πρόεδρος Νοσοκομειακών Ιατρών Νομού Αρκαδίας) και απευθύνεται στον Υπουργό Υγείας και στο Εθνικό Συμβούλιο Διακυβέρνησης Ηλεκτρονικής Υγείας.
Ειδικότερα, αναφέρει:
«Αξιότιμε κύριε Υπουργέ Υγείας, κύριοι του Εθνικού Συμβουλίου Διακυβέρνησης Ηλεκτρονικής Υγείας (ΕΣΔΗΥ), αγαπητοί πολίτες.
Πρέπει σιγά-σιγά να αρχίσουμε εκείνες τις κομβικές παρεμβάσεις που είναι απαραίτητες ώστε να αλλάξει προς το καλύτερο η περίθαλψη τον πολιτών της χώρας μας. Μια από αυτές είναι ο Ηλεκτρονικός Φάκελος Υγείας (ΗΦΥ) ή ο Φάκελος Υγείας του Πολίτη (ΦΥΠ), όπως ήδη χρησιμοποιείται στην Ευρώπη.
Το έγγραφο απευθύνεται σε όσους σχεδιάζουν κεντρικά την πολιτική της υγείας και συγχρόνως ενημερώνουμε τους πολίτες, με απλό τρόπο, για ένα εργαλείο του συστήματος υγείας, που το θεωρούμε τον κορμό αυτής: τον Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας (ΗΦΥ). Δεν υπάρχει κανένας ιατρός που να μην έχει ανάγκη το ιστορικό του ασθενούς που έχει μπροστά του. Η μισή ιατρική είναι το πλήρες ιστορικό και η κλινική εξέταση. Γνώσεις, πείρα, διπλώματα, μεταπτυχιακά …ακολουθούν. Δεν μπορεί όμως ο κάθε επαγγελματίας υγείας να ξεκινάει από το μηδέν. Στην καλύτερη των περιπτώσεων ο ιατρός σήμερα, έχει απέναντι του έναν ασθενή με ένα βιβλιάριο υγείας που άλλοι κατά καιρούς γράφουμε μέσα σε αυτό και άλλοι δεν γράφουμε. Υπάρχουν όμως σήμερα 1.500.000 ανασφάλιστοι πολίτες που δεν θα έχουν ούτε αυτό! Επομένως, από πού θα αντλήσει ο γιατρός πληροφορίες στα επείγοντα ενός νοσοκομείου όταν ο ασθενής δεν είναι σε θέση να του δώσει πληροφορίες; Από πού θα πάρει πληροφορίες ο ιδιώτης ιατρός για τις αιματολογικές εξετάσεις του νέου του ασθενή; Ο προληπτικός έλεγχος των πολιτών για νοσήματα που μπορούν να προληφθούν πόσο καλά γίνεται ή αν γίνεται;…
Όλοι έχουν να κερδίσουν από την εφαρμογή του ΗΦΥ, αλλά μεγαλύτερο όφελος θα έχουν οι πολίτες. Η αξιοποίηση των ιατρικών πληροφοριών θα έχει σαν αποτέλεσμα την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας των πολιτών, και παράλληλα θα συμβάλει στην αποτύπωση των επιδημιολογικών χαρακτηριστικών του πληθυσμού σε τοπικό, περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο.
Θα σας απαριθμήσω μερικά από τα οφέλη του ΗΦΥ, αλλά και σχετικούς προβληματισμούς:
1. Καταγραφή όλων των δημογραφικών στοιχείων του πολίτη καθώς και τα στοιχεία ασφάλισης του. Η βάση δεδομένων πρέπει να είναι κάτι ανάλογο, αν όχι ίδια, με την βάση δεδομένων της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, και η είσοδος σε αυτήν εννοείται ότι θα γίνεται με τον αριθμό ΑΜΚΑ του κάθε πολίτη. Παρεμπιπτόντως, εδώ πρέπει να θίξουμε και το πρόβλημα των πληροφοριακών συστημάτων που χρησιμοποιούν τα νοσοκομειακά ιδρύματα, τα οποία δεν έχουν σαν βάση τον αριθμό ΑΜΚΑ των ασθενών και έτσι δημιουργείται μεγάλο θέμα με τις διπλοεγγραφές, καθώς κάθε φορά που γίνεται εισαγωγή ασθενούς σε νοσοκομείο και παραληφθεί έστω και ένα γράμμα, δίνεται νέος αριθμός μητρώου.
2. Καταγραφή του ιστορικού άπαξ και συμπλήρωση κάθε νέας πληροφορίας σε αυτόν τον σκελετό υπεύθυνα από τον οποιοδήποτε επαγγελματία υγείας. Μπορείτε να φανταστείτε τα οφέλη αν ο ΗΦΥ μπορούσε να χρησιμοποιηθεί από τις κατά τόπους υγειονομικές επιτροπές (παράνομες συντάξεις, πλασματικές άδειες εργασίας), πλαστά ή αναληθή πιστοποιητικά σε δικαστήρια, ιδιωτικά ασφαλιστήρια υγείας κ.α.
3. Καταγραφή του περιοδικού εργαστηριακού ελέγχου στα πλαίσια της πολιτικής πρόληψης νοσημάτων αλλά και κάθε ευκαιριακού ελέγχου νοσήματος, ώστε να αποφευχθεί η άσκοπη παραπομπή σε νέες που θα επιβαρύνουν τα οικονομικά των ασφαλιστικών ταμείων.
4. Η δυνατότητα αποθήκευσης απεικονιστικού ελέγχου, δηλαδή ακτινογραφιών, αξονικών τομογραφιών, υπερήχων ή οποιασδήποτε τέτοιας μορφής εξέταση, θα ήταν ανεκτίμητης αξίας από μια και μόνο εφαρμογή. Να μπορεί ο επαγγελματίας καρδιολόγος να καταχωρήσει τον υπέρηχο καρδιάς του ασθενούς που εξετάζει. Ο υπέρηχος καρδιάς και το καρδιογράφημα είναι οι μόνες εξετάσεις που, αν μπορούσαν να γίνουν έστω μια φορά στην διάρκεια της παιδικής ηλικίας, ενδεχομένως σε φέρουν απέναντι σε ένα «βουβό» πρόβλημα που μπορεί αργότερα να έχει απρόβλεπτες συνέπειες για την υγεία του παιδιού. Επίσης, αν ο δερματολόγος απεικονίσει ένα μελαγχρωματικό σπίλο, θα υπάρχει το σημείο εκείνο αναφοράς όπου θα μπορεί ο ίδιος αλλά και κάποιος άλλος ιατρός να εκτιμήσει τις αλλαγές που θα επέλθουν σε αυτόν με την πάροδο του χρόνου. Κάτι παρόμοιο μπορεί να πραγματοποιήσει ο πνευμονολόγος, ο νευρολόγος, ο αγγειολόγος, ο ενδοκρινολόγος….
5. Η συλλογή των πληροφοριών από όλους του επαγγελματίες υγείας δίνει την δυνατότητα κεντρικά να συλλέγονται πληροφορίες για το επίπεδο της δημόσιας υγείας όλων τον πολιτών της χώρας μας αλλά και κατά τόπους προβλήματα, ώστε να λαμβάνονται έγκαιρα αποφάσεις και να χαράζεται η πολιτική υγείας.
6. Δημοσιονομικό όφελος, καθώς νοικοκυρεύονται αρκετά τα οικονομικά του ΕΣΥ. Η κατασπατάληση δημοσίου χρήματος ήταν τεράστια από τις διοικήσεις των νοσηλευτικών ιδρυμάτων και πάντα ένοχοι ήταν οι γιατροί για ακριβά φάρμακα, εξετάσεις ή παραπομπές. Θέλουμε να βάλουμε ένα τέλος σε αυτόν τον διασυρμό του ιατρικού κόσμου και μάλιστα θα βοηθήσουμε με οποιοδήποτε τρόπο τους ελέγχους αυτούς.
7. Οικολογικό όφελος από τον περιορισμό κατανάλωσης χαρτιού αλλά και απελευθέρωση νοσοκομειακών χώρων, εκεί όπου φυλάσσονται τα αρχεία των ασθενών. Το πρακτικό πρόβλημα της ανεύρεσης φακέλου ασθενούς στοιχίζει σήμερα ανυπολόγιστες εργατοώρες στα νοσοκομεία της χώρας μας. Ένα άλλο πάλι μειονέκτημα της έντυπης μορφής φακέλου είναι η απώλεια αυτού, είτε άθελα, είτε με δόλο. Η όποια αφαίρεση ή παραποίηση στοιχείων θα μπορεί να ελεγχθεί μετά από καταγγελία καθώς θα υπάρχει το ηλεκτρονικό στίγμα του ιατρού που έκανε την παρέμβαση.
8. Δυνατότητα του ιατρού να επανεκτιμάει ή να ελέγξει την πορεία του ασθενούς ανά πάσα στιγμή. Ακόμα δίνεται η δυνατότητα επικοινωνίας με ιατρούς άλλων νοσηλευτικών ιδρυμάτων, των οποίων την εμπειρία και εξειδίκευση μπορούν να χρησιμοποιηθούν. Δίνεται επίσης η δυνατότητα της άμεσης επικοινωνίας με νοσοκομεία του εξωτερικού είτε στα πλαίσια διερεύνησης περιστατικού είτε στα πλαίσια παρακολούθησης της πορείας αυτού. Τέλος, οι διακομιδές μέσω του ΕΚΑΒ σε άλλα νοσοκομεία ή ασθενών από Κέντρα Υγείας σε νοσοκομεία ή ασθενών από ιδιωτικά ιατρεία σε νοσοκομεία, γίνονται πιο γρήγορα καθώς μια εκτύπωση του ιστορικού για λόγους ασφαλείας, θα λύσει και κάποια άλλα προβλήματα δυσανάγνωστων εντύπων και παραλείψεων που πιθανόν να μην θεωρούνται σημαντικά στον ιατρό που διακομίζει.
9. Θεωρείται απαραίτητη η λειτουργιά του ΗΦΥ στον θεσμό του Οικογενειακού Ιατρού καθώς θα είναι εκείνος που βασικά θα είναι υπεύθυνος για ένα συγκεκριμένο αριθμό πολιτών, θα είναι ο ιατρός που θα εξετάσει πρώτος κάποιο νόσημα, θα είναι αυτός που θα ζητήσει περαιτέρω εργαστηριακό έλεγχο ή εκτίμηση από ειδικευμένο νοσοκομειακό ιατρό καθώς και ο λογιστικά υπεύθυνο του κάθε πολίτη που θα έχει στην επίβλεψη του.
10. Μετά την πλήρη εφαρμογή του ΗΦΥ, δηλαδή την πλήρη καταχώριση των πολιτών στην εφαρμογή, θα εκτιμηθούν και οι εργατοώρες-κέρδος της εφαρμογής προς τους ιατρούς καθώς σήμερα σπαταλούνται απίστευτες ώρες στην ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Από μελέτη γνωρίζουμε ότι ένας νοσηλευτής καταναλώνει το 25% του ημερήσιου χρόνου εργασίας του με την έντυπη τεκμηρίωση.
11. Ο εξουσιοδοτημένος διαχειριστής της ιατρικής πληροφορίας, (είτε στην Υγειονομική Περιφέρεια είτε στο Υπουργείο Υγείας), μπορεί να αποτελέσει ένα νέο θεσμό. Τον «Ηλεκτρονικό Βοηθό Ιατρού». Η ανίχνευση ασθενών σε κίνδυνο από κάποιο νόσημα μπορεί να γίνει από το επιβλέπων του συστήματος και της πληροφορίας. Τα γνωστά αυτοματοποιημένα συστήματα υπενθύμισης μπορούν να εμπλουτιστούν με τον «ηλεκτρονικό βοηθό» και να υπάρξει ένα σύστημα διαχείρισης ασθενών και ασθενειών. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι αυτό είναι ένα πολύ καλό εργαλείο για τους οικογενειακούς ιατρούς όποτε και όπου εφαρμοστούν.
Όλα όμως τα παραπάνω προϋποθέτουν: την ασφαλή πρόσβαση στην τράπεζα πληροφοριών μόνο από επαγγελματίες υγείας, τη διασύνδεση όλων των πληροφοριακών συστημάτων από τα νοσοκομεία της χώρας ώστε να διοχετεύονται στον ΗΦΥ όλες οι νοσοκομειακές πληροφορίες, την διασφάλιση των δεδομένων ώστε να μην γίνει μη εξουσιοδοτημένη χρήση αυτών για ερευνητικούς ή άλλους λόγους. Ένα ακόμα μεγάλο πρόβλημα είναι ο μικρός αριθμός ιατρών στα δημόσια νοσοκομεία, η επαγγελματική εξουθένωση αυτών και η προχωρημένη ηλικία των περισσοτέρων, κατά την οποία δεν γίνονται εύκολα αποδεκτές οι νέες καινοτομίες.
Η υλοποίηση του ΗΦΥ επαφίεται στον Υπουργό Υγείας άλλα και στο Εθνικό Συμβούλιο Διακυβέρνησης Ηλεκτρονικής Υγείας (ΕΣΔΗΥ). Πρόκειται για ένα πραγματικό «εργαλείο». Δεν στοιχίζει σχεδόν τίποτα οικονομικά αλλά κυρίως δεν έχει πολιτικό κόστος… για όσους το υπολογίζουν.
Προχωρήστε σήμερα σε ουσιώδεις αλλαγές γιατί αύριο θα τις κάνει κάποιος άλλος και θα αφήσει το όνομα του στην ιστορία !
Σας ευχαριστώ.
Βασίλειος Ν. Βαρδιάμπασης
Πρόεδρος Νοσοκομειακών Ιατρών Νομού Αρκαδίας»
